U subotu, 29. novembra, u 18.25 časova na programu RTS1 biće emitovana nova epizoda serijala “Kvadratura kruga”, posvećena planini Kozari. Emisija pod nazivom “Suze Kozare” donosi snažnu i dokumentovanu priču o planini koja je vijekovima simbol života, otpora i stradanja krajiškog naroda.
Centralni dio epizode bavi se tragičnim događajima iz 1942. godine, kada je tokom njemačko-ustaške ofanzive stradalo gotovo 10.000 partizana i na hiljade civila, među kojima je svako četvrto dijete. Preživjeli su zarobljeni i deportovani u logore, ponajviše u kompleks Jasenovac, dok su mnogi završili u logorima u Bosanskoj Dubici i Ciglani kod Prijedora.
U emisiji se podsjeća da je NDH bila jedina država u istoriji koja je imala logore za djecu, u kojima je ubijeno ili glađu umoreno više od 23.000 mališana srpske nacionalnosti. Pored Jasenovca, logori za djecu postojali su u Staroj Gradiški, Sisku, Jastrebarskom, Mlaki, na Pagu, u Jablancu i Gornjoj Rijeci kod Križevaca. Posljedice Drugog svjetskog rata na Kozari bile su razorne – svaki treći stanovnik nije preživio rat, a u mnogim selima godinama nakon oslobođenja nije bilo nijednog djeteta za školu, niti mladića za vojsku.
Kozara danas ima status nacionalnog parka još od 1967. godine i prostire se na oko 4.000 hektara. Kao dio dinarskog planinskog vijenca, ova gromadna planina, nekadašnje poluostrvo Panonskog mora, poznata je po izuzetnom bogatstvu izvora – u prosjeku jedan aktivni izvor na svaki kvadratni kilometar. Na njenim obroncima izviru Mlječanica, Bijele vode i Crna rijeka, dok je okružena Savom, Unom i Sanom.
Zahvaljujući izuzetno čistom vazduhu i povoljnim klimatskim uslovima, nedavno je pokrenuta inicijativa da se Kozara proglasi vazdušnom banjom, imajući u vidu dokazane blagotvorne efekte na osobe s respiratornim i kardiovaskularnim oboljenjima.
