Samo desetak dana nakon uspješnog Investicionog foruma u Beču, u organizaciji Investiciono-razvojne banke Republike Srpske (IRBRS) i Predstavništva Republike Srpske u Austriji, javila su se prva konkretna interesovanja austrijskih privrednika za ulaganje u Republiku Srpsku. V.d. direktora IRBRS Dražen Vrhovac i šef Predstavništva Republike Srpske u Austriji Mladen Filipović održali su sastanak sa Tomasom Horburgerom, predstavnikom uprave austrijske kompanije zainteresovane za preliminarne razgovore o mogućem investiranju. Na sastanku koji je dio početne faze pregovora predstavljene sunamjere i ciljevi ove kompanije, u skladu sa mogućnostima koje Republika Srpska nudi. Sastanak je održan u prostorijama Investiciono-razvojne banke Republike Srpske u Banjoj Luci. Uzvratna posjeta iz Austrije uslijedila je nakon Investicionog foruma na kojem su predstavljene konkretne ponude za ulaganje u Republiku Srpsku austrijskim privrednicima i privrednicima srpske dijaspore 4. martau Beču.
Na forumu je predstavljena stimulativna poreska politika Vlade Republike Srpske i prednosti za ulaganje u Republiku Srpsku u odnosu na zemlje regiona i Evropske unije. Takođe, predstavljeni su kapitalni projekti Vlade Republike Srpske, projekti u okviru poslovnih zona u lokalnim zajednicama, kao i kompanije koje su zainteresovane da budu predmet prodaje ili da uspostave strateško partnerstvo sa nekom od austrijskih kompanija. Akcenat je bio na privrednim sektorima u oblasti saobraćajne infrastrukture, prerađivačke industrije (drvoprerađivačke i metaloprerađivačke), u sektorima proizvodnje hrane i turizma. Investicioni forum u Beču prvi je od planiranih šest u Evropi i svijetu u ovoj godini. Ovi forumi su dio aktivnosti koje su proistekle iz prvog velikog i uspješnog „INVEST FORUMA“ u septembru prošle godine u Banjoj Luci, u organizaciji IRBRS i Vlade Republike Srpske. Kruna ovogodišnjih aktivnosti biće objedinjeni veliki događaj na jesen u Republici Srpskoj – Četvrta investiciona konferencija „INVEST SRPSKA“ i Drugi „INVEST FORUM“.
Aleksandar Јeftić iz Prijedora uzgojem lješnika bavi se 14 godina Kaže, tokom svih tih godina susreo se sa mnogim izazovima. Aleksandar Јeftić iz Prijedora uzgojem lješnika bavi se 14 godina i kaže da se tokom svih tih godina susreo se sa mnogim izazovima. U našim uslovima su uglavnom kisela zemljišta, ističe Јeftić, pa je prinos po hektaru oko jednu do jednu i po tonu po hektaru. Najlakše je podići plantažu, problemi dolaze kad lijeska počne da rađa. – Praktična iskustva ukazuju da uzgoj lješnika na našim područjima nije ekonomski opravdan – ističe Јeftić.
Aleksandar Jeftić
Dodaje da je povrat investicije u plantažu lješnika na našim područjima oko 15 godina, u zavisnosti od pozicije sa koje uzgajivač kreće. Ukoliko ima obezbijeđenu parcelu, mehanizaciju i infrastrukturu, povrat investicije je nešto kraći. Јeftić posjeduje oko dva i po hektara pod zasadom lijeske, sorte Istarski dugi i Rimski. Ističe da lješnik traži plodna zemljišta, neutralna ili blago kisela, s visokim sadržajem humusa. U našim uslovima su uglavnom kisela zemljišta, ističe Јeftić, pa je prinos po hektaru oko jednu do jednu i po tonu po hektaru. Najlakše je podići plantažu, problemi dolaze kad lijeska počne da rađa. Ekonomski značajniji rod dolazi tek poslije sedme godine, puna rodnost se može podići oko desete godine, a već do petnaeste godine potrebno je početi sa podmlađivanjem zasada. Cijena očišćenog lješnika kreće se od 15-20 KM za male količine, dok je na veće količine cijena od 12-14 KM. Јeftić zaključuje, da proizvođači u BiH nemaju nikakav uticaj na cijenu lješnika, sve diktira uvoz, a dodatni problem je što BiH ima specijalne ugovore s Turskom, kao jednim od najvećih proizvođača lješnika.
V.d. direktora Investiciono-razvojne banke Republike Srpske Dražen Vrhovac prisustvovao je najvažnijem događaju u oblasti investiranja u Austriji – stručnom Kongresufondova za profesionalce („Fonds professionell kongres 2024“), koji se juče i danas održava u Beču. Ovaj događaj okuplja investicione savjetnike, konsultante za imovinu, investicione stručnjake iz banaka i štedionica, kao i lidere u oblasti investiranja iz Austrije i cijelog svijeta. Kroz nekoliko panela održana su predavanja svjetskih lidera u oblasti ekonomije, finansijskog savjetovanja, politike, sporta i raznih drugih oblasti.
Dražen Vrhovac, v.d. direktora Investiciono-razvojne banke Republike Srpske
Govorilo se o tržištu kapitala i neizvjesnosti uzrokovanom inflacijom, sukobom u Ukrajini, promjenama kamatnih stopa, izazovima u snabdjevanju energijom, kretanjima u digitalnom tržištu finansija, kao i drugim političkim i ekonomskim dešavanjima u svijetu. Zajedno sa Vrhovcem kongresu je prisustvovao i Mladen Filipović, šef Predstavništva Republike Srpske u Austriji.
Prethodno je u Beču održan Investicioni forum, u organizaciji Investiciono-razvojne banke Republike Srpske (IRBRS) i Predstavništva Republike Srpske u Austriji, na kojem su predstavljene konkretne ponude za ulaganje u Republiku Srpsku austrijskim privrednicima i privrednicima srpske dijaspore.Investicioni forum u Beču dio je ovogodišnjih aktivnosti koje su proistekle iz prvog velikog i uspješnog „INVEST FORUMA“ u septembru prošle godine u Banjoj Luci, u organizaciji IRBRS i Vlade Republike Srpske. Ovo je prvi forum od planiranih šest u Evropi i svijetu u ovoj godini. Kruna ovih aktivnosti biće objedinjeni veliki događaj na jesen u Republici Srpskoj – Četvrta investiciona konferencija „INVEST SRPSKA“ i Drugi „INVEST FORUM“.
Prije desetak godina u Prijedoru je počelo uređivanje industrijske zone “Celpak”. Prvo proizvodno preduzeće koje je 2015. godine preseljeno u ovu zonu bilo je “M&M Plastik”, koje se bavi proizvodnjom plastične galanterije. Preko 90 odsto proizvoda ide na inostrano tržište, a u preduzeću kažu da je nakon prelaska iz poslovnog inkubatora u Velikom Palančištu u industrijsku zonu “Celpak” neuporedivo lakše raditi i proširivati kapacitete.
Drago Mandić, vlasnik preduzeća “M&M Plastik”
– Bilo je to veliko olakšanje, po pitanju i infrastrukture i drugih uslova. Prilazni putevi su mnogo bolji nego tamo gdje smo bili jer nam je uzak prostor opterećivao rad. Ovdje u industrijskoj zoni napravljene su široke i komunikativne ulice, riješena vodovodna i kanalizaciona mreža. Za uspješnu proizvodnju važna je i stabilna električna energija, a tu su trafoi koji obezbjeđuju konstantan napon. Sve to utiče na povoljan i stabilan rad u Industrijskoj zoni – kaže vlasnik preduzeća Drago Mandić.
U okviru Razvojne agencije PREDA djeluje Info centar za investitore, koji pruža pomoć i podršku svima koji žele da investiraju u Prijedoru i grade svoju poslovnu budućnost. Podrška obuhvata komplet proces, od preliminarnih razgovora do projektne i građevinske dokumentacije. U PREDI pojašnjavaju šta je u početku bitno za privlačenje investitora.
Bojan Jojić, koordinator Infocentra za investitore u Agenciji PREDA
– Mi moramo biti svjesni da je upravo taj prvi dojam, znači onaj neki odnos koji vi uspostavite od samog početka s njima i to stvaranje povjerenja, ključna stvar. Naravno, oni dolaze iz nekih ekonomskih razloga, pogotovo oni koji dolaze van granica BiH. Za lokalne investitore, to je uglavnom pitanje infrastrukture, oni već poznaju poslovni sistem tu, tako da smo mi samo neka produžena ruka u tom procesu. Možemo da budemo od pomoći zato što su te firme uglavnom već zaokupljenje svojim poslom, a mi im onda pomažemo u redukciji tog vremena, znači da mi preuzimamo dio poslova – kaže Bojan Jojić, koordinator Infocentra za investitore u Agenciji PREDA.
U Privrednoj komori Republike Srpske kažu da je za privlačenje investitora neophodno da industrijska zona ima urednu dokumentaciju, infrastrukturnu opremljenost kroz obezbijeđenu putnu komunikaciju, vodovodnu i elektro mrežu.
Dijana Đaković, rukovodilac Područnog centra Privredne komore Republike Srpske
– U procesu dovođenja investitora u neku industrijsku zonu, osim tih fizičkih uslova, važno je kakva je sama poslovna klima u nekoj lokalnoj zajednici. Da li ima vlastite podsticaje i druge pogodnosti za investitore. Grad Prijedor se zaista trudio uvijek da prednjači u tome, tako da smo mi kroz Centar za inevstitore koji radi u okviru agencije Preda, uvijek bili na raspolaganju investitorima za rješavanje svih papiroloških dozvola, koje podrazumjevaju realizaciju tih investicija, a i na svaki drugi način su investitori podsticani. Osim podsticaja na nivou lokalne zajednice, važni su i uslovi investiranja koji važe na nivou Republike Srpske. U tom pogledu Republika Srpska ističe kao prednosti brojne podsticaje kojima raspolaže, kao i stimulativnu poresku politiku i cijenu struje, koja je, u odnosu na cijene u okruženju, takođe atraktivna – ističe Dijana Đaković, rukovodilac Područnog centra Privredne komore Republike Srpske.
Đakovićeva pojašnjava zbog čega su industrijske zone važne za lokalnu zajednicu:
“- “Industijske zone su jako značajne za privredni razvoj neke lokalne zajednice, zato što ukoliko je adekvatna popunjenost, ukoliko se tu nalaze investitori koji funkcionišu, koji obavljaju uspješno svoju poslovnu djelatnost, oni su zapravo pokretači niza drugih povoljnih privrednih procesa, i na njih se naslanjaju druge, manje firme. Sve to generalno doprinosi rastu privrede te lokalne zajednice.Formiranje industrijskih zona interesantno je čak i privatnim licima, tako da, osim grada Prijedora, u ovoj oblasti imamo i privatne subjekte koji idu faktički na ponudu industrijskih zona u privatnoj svojini. Upravo iz razloga što se zbog postojećeg geopolitičkog stanja i generalno dešavanja u svijetu, očekuje da će investitori proizvodnju seliti sa dalekog Istoka na bliže destinacije, i naša prijedorska regija u tome je atraktivna, s obzirom da graničimo sa EU, pa se očekuju pojačani intresi za investiranje u industrijske zone u budućem periodu“.
U izgradnju industrijske zone „Celpak“ uloženo je preko dva miliona maraka. Sredstva su obezbijeđena iz gradskog i republičkog budžeta, a jedan dio donacijama. U Odjeljenju za privredu ističu da se uređivanjem industrijskih zona vrši racionalno prostorno planiranje, optimiziraju troškovi javne infrastrukture i privlače investitori. Tu su i konkretne brojke koje potvrđuju opravdanost izgradnje ove industrijske zone.
Rade Rosić, načelnik Odjeljenja za privredu
– Industrijska zona “Celpak” se prostire na površini od devet hektara. Trenutno imamo devet privrednih subjekata koji posluju tamo, odnosno šest koji posluju i tri koji su u završnoj fazi izgradnje. U industrijskoj zoni “Celpak” zaposleno je preko 300 radnika, a projektovana radna snaga je bila oko 360, tako da smo blizu ispunjenja tih parametara koje smo postavili u početku – kaže načelnik Odjeljenja Rade Rosić.
Predviđeno je da u novu straategiju razvoja grada za period 2024. – 2030. godina budu uvrštene i nove industrijske zone.Izvjesno je da će jedna od njih biti u Orlovcima, uz petlju auto puta Banjaluka – Prijedor. Očekuje se da će nakon izgradnje auto puta biti povećan broj investicija u Prijedor i prijedorsku regiju.
Dio imovine prnjavorske “Kompanije Dušanić” u stečaju, koji se nalazi u Prijedoru, ponuđen je na doboš, a početna cijena je 1,95 miliona maraka.
Riječ je o zemljištu na kojem se nalazi benzinska pumpa, prodajni prostor i skladište-hala sa dvorištem, sve ograđeno industrijskom ogradom.
Prodaja imovine, koja je smještena uz regionalni put Prijedor – Sanski Most, planirana je 6. februara u 14 časova u prostorijama Okružnog privrednog suda u Banjaluci.
Stečajni upravnik “Kompanije Dušanić” Nataša Kosić kazala je za “Glas Srpske” da će se na licitaciji naći benzinska pumpa kapaciteta 80.000 litara sa prodajnim prostorom za autogalanteriju i mini market, ali objekat trenutno nije u funkciji i nema potrebne dozvole za rad.
– Na istoj parceli postoji zatvoreno skladište i ograđen betonirani plato kao otvoreno skladište. Imovina stečajnog dužnika prodaje se “u paketu”, kao jedna cjelina – kazala je Kosićeva, dodajući da se ova imovina na prvoj licitaciji neće prodati ispod početne cijene.
Uslovi
Kako je navedeno u oglasu o prodaji imovine stečajnog dužnika na području Prijedora, pravo učešća imaju sva pravna i fizička lica, koja do 4. februara do 15 časova uplate depozit od 50.000 maraka. Licitacija će biti održana i ako prisustvuje samo jedan ponuđač.
